۱. خرابی اپتیک لیزر (عدسی و آینه‌ها) و تأثیر آن بر عملکرد دستگاه
اپتیک سیستم لیزر (شامل عدسی فوکوس، آینه‌های بازتابنده و نازل) یکی از حساسترین بخش‌های دستگاه است. هرگونه آسیب به این قسمت‌ها منجر به کاهش قدرت لیزر، عدم تمرکز پرتو، برش ناقص و حتی آسیب به خود دستگاه می‌شود.
علائم خرابی اپتیک لیزر:
-
کاهش کیفیت برش (لبه‌های ناصاف، ذوب نشدن کامل فلز)
-
نیاز به افزایش قدرت لیزر برای برش یکسان
-
سوختگی یا ذوب شدن غیرعادی مواد
-
خطای سیستم در تشخیص فوکوس
-
گرم شدن بیش از حد عدسی یا آینه‌ها
۲. دلایل اصلی خرابی اپتیک دستگاه برش لیزر
الف) آلودگی و گردوغبار
-
ذرات فلز، دود و گردوغبار ناشی از برش روی عدسی یا آینه‌ها می‌نشینند.
-
این آلودگی‌ها باعث جذب پرتو لیزر به جای عبور آن و در نتیجه گرمای بیش از حد و ترک خوردن اپتیک می‌شوند.
ب) تنظیم نادرست فوکوس
-
اگر عدسی به درستی تنظیم نباشد، پرتو لیزر به جای تمرکز روی سطح فلز، در نقطه نامناسبی متمرکز می‌شود.
-
این مشکل باعث کاهش راندمان برش و آسیب به عدسی می‌شود.
ج) خنک‌کاری ناکافی
-
سیستم‌های خنک‌کننده (آب یا هوا) اگر به درستی کار نکنند، اپتیک بیش از حد گرم می‌شود.
-
گرمایش زیاد باعث تغییر شکل عدسی یا ترک خوردن آن می‌شود.
د) برخورد پرتو لیزر با مواد بازتابنده
-
برخی فلزات (مانند مس و آلومینیوم) بازتابندگی بالایی دارند.
-
اگر پرتو لیزر به جای جذب، منعکس شود، ممکن است به عدسی یا آینه‌ها آسیب بزند.
ه) فرسودگی و عمر مفید اپتیک
-
عدسی و آینه‌ها پس از مدت‌زمان مشخصی (معمولاً ۶ ماه تا ۲ سال) کارایی خود را از دست می‌دهند.
-
استفاده طولانی‌مدت بدون تعویض، باعث کاهش کیفیت برش می‌شود.
۳. راه‌های پیشگیری از خرابی اپتیک لیزر
الف) تمیزکاری منظم اپتیک
-
عدسی و آینه‌ها باید هر ۸ تا ۱۲ ساعت کار با محلول مخصوص (مانند الکل ایزوپروپیل) تمیز شوند.
-
از دستمال‌های بدون پرز (میکروفایبر) استفاده شود.
ب) بررسی سیستم خنک‌کننده
-
اطمینان از عملکرد صحیح چیلر یا سیستم هوا خنک.
-
دمای آب خنک‌کننده باید بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد حفظ شود.
ج) تنظیم دقیق فوکوس
-
فوکوس دستگاه باید به طور دوره‌ای کالیبره شود.
-
از ابزارهای تنظیم فوکوس لیزر استفاده گردد.
د) استفاده از گاز کمکی مناسب
-
گازهای مانند نیتروژن یا اکسیژن باید با فشار مناسب استفاده شوند تا از تجمع دود و ذرات جلوگیری شود.
ه) تعویض به موقع اپتیک
-
عدسی و آینه‌ها پس از حدود ۱۰,۰۰۰ ساعت کار باید تعویض شوند.
-
از اپتیک‌های باکیفیت و اورجینال استفاده شود.
۴. نتیجه‌گیری
خرابی اپتیک در دستگاه‌های برش لیزر فلزات یکی از مهمترین و پرهزینه‌ترین مشکلات این دستگاه‌هاست. با تمیزکاری منظم، تنظیم دقیق فوکوس، کنترل سیستم خنک‌کننده و تعویض به موقع قطعات، می‌توان از این خرابی جلوگیری کرد و عمر دستگاه را افزایش داد.
نگهداری پیشگیرانه (PM) نه تنها هزینه‌های تعمیرات را کاهش می‌دهد، بلکه کیفیت برش و بهره‌وری تولید را نیز بهبود می‌بخشد.
🔹 توصیه نهایی: برای جلوگیری از خرابی‌های جدی، برنامه‌ای منظم برای بازرسی و سرویس دستگاه برش لیزر داشته باشید.
